آیا ایران سرانجام می تواند رییس جمهوری زن داشته باشد؟

شبکه خبری «تی ار تی» ترکیه با انتشار گزارشی ضمن اشاره به این که دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران در تاریخ ۱۹ مه آینده برگزار خواهد شد اشاره می کند که نامزدهای زن برای شرکت در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری از دهه ۹۰ میلادی تاکنون ثبت نام می کنند اما تا به امروز هیچ یک از آنان به مرحله اخر و تایید نهایی نرسیده اند. 

به گزارش سايت روزنو، شبكه تی آر تی این پرسش را مطرح می کند که ایا ممکن است این شگفتی در ایران تحقق یابد و ایران شاهد رییس جمهوری زن باشد. 

این شبکه خبری هفت پرسش و موضوع را در این باره   مطرح می کند: 

۱-آیا از نظر قانونی امکان پذیر است که یک زن رییس جمهوری ایران شود؟ 

قانون اساسی ایران به طور واضح زنان را از نامزدی به عنوان رییس جمهور منع نکرده است. زنان از دهه ۹۰ میلادی به این سو برای شرکت در رقابت های انتخاباتی ثبت نام کرده اند با این حال، تاکنون هیچ گاه صلاحیت شان تایید نشده است. 

۲-قانون اساسی در این باره چه می گوید؟ 

در قانون اساسی ایران باب تفسیر درباره اصطلاح «رجل سیاسی» باز است و معنی عربی و فارسی آن این گونه به نظر مخاطب می رسانده که به طور انحصاری در آن از مردان مذهبی و سیاسی سخن گفته شده است. با این حال، برخی از کارشناسان می گویند که باید از آن به عنوان شحصیت قابل احترام فارغ از جنسیت فرد تعبیر شود و این گونه تفسیر شود. طیبه سیاوشی عضو زن مجلس ایران می گوید که مفهوم رجل در قرآن کریم به مردان به طور خاص اشاره نمی کند بلکه اشاره اش به همه انسان هاست. در ماه دسامبر گذشته، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان گفت که به زنان اجازه داده می شود تا در انتخابات آینده حضور و شرکت داشته باشند با این حال معلوم نیست که شورا تفسیر اش را از واژه و اصطلاح رجل تغییر خواهد داد یا خیر. 

۳-شورای نگهبان  چیست؟ 

نهادی است که ۱۲ عضو دارد از جمله فقها و روحانیون که هیچ یک از آنان زن نیستند. شورای نگهبان صلاحیت رد یا تایید صلاحیت تمام نامزدها را دارد. 

برخی معتقدند که نگاه محافظه کارانه و مردمحوری بر این نهاد حاکم است که اجازه تایید صلاحیت زنان را نمی دهد. 

۴-اگر شورای نگهبان صلاحیت یک نامزد زن را تایید کند چه روی خواهد داد؟

برخی تحلیلگران معتقدند که ایران تا ده سال اینده حتی در صورتی که شورای نگهبان دیدگاهش را تغییر دهد هم رییس جمهوری زن نخواهد داشت. این گروه معتقدند که چهره های زن شناخته شده بسیار کمی ایران  وجود دارند. 

بسیاری از احزاب سیاسی قدرتمند نیستند و زنان امکان تشکل یابی و مطرح کردن خود در عرصه سیاسی را ندارند. در نتیجه، مشکل رویکرد خاص شورای نگهبان نسبت به نامزدهای زن نیست. 

با این حال، سطوح میانی تعداد زیادی از زنان حضور دارند که می توانند شانس رییس جمهور شدن در اینده را داشته باشند. 

۵-چه جیزی باعث شده تا ریاست جمهوری زنان تبدیل به رویا شود؟‌

پیش از انتخابات ریاست جمهوری مانور سیاسی توسط اعضای احزاب سیاسی متعدد برای قرارگیری پشت سر یک نامزد واحد که بتواند از سوی شورای نگهبان تایید صلاحیت شود وجود دارد. این موجب کاهش شانس زنان می شود چرا که تمام احزاب سیاسی به طور غالب اعضای شان مرد هستند و نامزدی مرد را نیز انتخاب می کنند این احزاب معتقدند که یک زن ظرفیت لازم برای رقابت با مردان را ندارد. این دید سنتی در میان احزاب وجود دارد که زنان ضعف و ناتوانی در انجام مسئولیت های سنگین را به دلیل احساسات قوی خود دارند. 

۶-آیا زنان مایل به مشارکت در امور سیاسی هستند؟ 

حضور زنان در مجلس نمونه خوبی است از چگونگی مشارکت زنان در سیاست ایران است. مجلس ایران دارای ۲۹۰ کرسی است اما تنها ۹ کرسی آن از آن قانونگذاران زن است. زنان در ایران به شدت تحصیلکرده هستند اما در مقایسه با مردان از شرکت در سیاست محروم هستند. 

افزایش سطح اگاهی زنان در مورد حقوق خود سبب می شود تا آنان برای مشارکت در نهاد های اجرایی تلاش بیش تری را انجام دهند. 

۷-چالش هایی که یک زن رییس جمهور با آن مواجه می شود چه خواهند بود؟ 

کارشناسان باور دارند که قوانین فعلی ممکن است برای یک رییس جمهوری زن در ایران مشکل ساز باشند. طبق قوانین کنونی زنان نمی توانند بدون اجازه شوهر یا پدر خود کشور را ترک کنند. با این حال ، زنان در مجلس یا سفارتخانه ها این مشکل را ندارد. 

شاید بزرگترین مشکل درباره ممنوعیت دست دادن زنان با مردان باشد. این موضوع سبب می شود تا زن رییس جمهور نتواند با مقام های مرد خارجی دست دهد. از سوی دیگر اقشار سنتی تر و مذهبی تر جامعه ممکن است ریاست جمهوری یک زن را قبول نکنند و با آن مشکل داشته باشند. 

در سال ۱۹۹۷ میلادی، اعظم طالقانی نخستین زنی بود که برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد. تاریخ نشان داده که او نتوانست در آن زمان در تلاش های بعدی اش برای جلب رضایت شورای نگهبان موفق باشد. در طول سالیان اخیر تعداد زنان ثبت نام کننده برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری رو به رشد بوده و به ۱۳۰ متقاضی رسیده است. زمان نشان خواهد داد که ایا شورای نگهبان انان را تایید می کند یا خیر؟