از کنار ویپ به سادگی نگذرید!

ویپ یا همان سیگار الکترونیکی دستگاهی است که کشیدن توتون را شبیه‌سازی می‌کند. این دستگاه شامل یک اتومایزر، باتری و محفظه‌ای مثل کارتریج یا تانک است. مخترعان آن مدعی‌اند که این دستگاه از آن جهت برای افراد سیگاری مناسب است که به جای دود، بخار استنشاق می‌کنند.

به گزارش روز نو، به همین خاطر این دستگاه‌ها به نام ویپ شناخته می‌شوند که در انگلیسی به معنی بخار کردن است. ژ سیگار‌های الکترونیکی با داغ کردن مایع یک آئروسل ایجاد می‌کنند. آئروسل بخار غلیظی است که داخل آن ذرات ریز جامد معلق است. محلول مایع آنها معمولاً شامل پروپیلن گلیکول (مایع بی‌رنگ، بی‌بو و کمی شیرین)، گلیسیرین، نیکوتین و طعم‌دهنده است. البته در کنار آنها نیتروسامین و کارسینوژن داخل نیکوتین و نانوذرات فلزات سنگین نیز وجود دارد.

تاریخچه ساخت ویپ

گفته می‌شود که برای اولین بار یک داروساز چینی به نام «هون لیک» یک سیگار الکترونیکی مدرن ساخت، اما کمپانی‌های توتون‌سازی از سال ۱۹۶۳ میلادی یا ۱۳۴۲ خورشیدی روی دستگاه‌های نیکوتین آئروسل کار می‌کردند. در سال ۱۹۲۷ میلادی (۱۳۱۶ خورشیدی) «جوزف رابینسون» طرحی برای یک دستگاه بخار الکترونیکی ارائه داد که برای مصارف درمانی استفاده شود.

این طرح سه سال بعد از آن پذیرفته شد، اما هیچ وقت به بازار راه پیدا نکرد. اولین طرحی که برای سیگار‌های الکترونیکی ارائه شد، به سال ۱۹۶۳ میلادی (۱۳۴۲ خورشیدی) بازمی‌گشت که هربرت گیلبرت آن را مطرح کرد. او طرحی برای «سیگار‌های بدون توتون و بدون دود» ثبت کرد که به جای سوزاندن توتون و کاغذ از بخار گرمادیده و طعم‌دار استفاده می‌کرد.

چنین دستگاهی هوای طعم‌دار بدون نیکوتین تولید می‌کرد، اما این اختراع، بسیار از زمان خود جلوتر بود و کسی به آن توجه نکرد و هیچ وقت تبلیغاتی برای آن نشد. در سال ۱۹۸۶ میلادی (۱۳۶۵ خورشیدی) فیل ری که یکی از مخترعان ریزپردازنده‌هاست، روی طرحی کار کرد که تحت شرکت «محصولات پیشرفته تنباکو» به نام فیور (The Favor) به بازار آمد. این محصول شبیه سیگار‌های کلاسیک بود که در انتهای خود فیلتری کاغذی داشت که به محلول نیکوتین آغشته می‌شد تا کاربران مقدار کمی از نیکوتین را مصرف کنند.

این دستگاه هیچ الکتریسیته یا دودی نداشت و برای افراد سیگاری جایگزینی در شرایطی بود که امکان سیگار کشیدن وجود نداشت. سال بعد از آن، سازمان غذا و داروی ایالات متحده اجازه استفاده از سیگار‌های الکترونیکی را صادر کرد و پس از آن، شرکت محصولات پیشرفته تنباکو بدون دریافت اخطار تولید سیگار فیور را متوقف کرد.

برندا کافی، همسر فیل ری، کلمه ویپ کردن را جا انداخت و پس از آن سیگار‌های الکترونیکی به وفور تولید شدند. تمامی این تلاش‌ها نهایتا به جایی رسید که هون لیک همان داروساز و مخترع چینی که از او به عنوان اولین سازنده سیگار‌های الکترونیکی یاد می‌شود، وارد میدان شد. او در سال ۲۰۰۱ میلادی (۱۳۸۰ خورشیدی) به ساخت دستگاهی فکر کرد که با یک المنت فرکانس بالا و پیزوالکتریک بتواند بخاری فشرده از محلول نیکوتینی ایجاد کند.

هشدار آلودگی بالای ویپ‌های یک‌بار مصرف به فلزات سمی

با این حال در طول این سال‌ها، کارشناسان کشور‌های مختلف هشدار داده‌اند که با وجود افزایش محبوبیت ویپ‌های یک‌بار مصرف در بین نوجوانان و جوانان با خطرات بالقوه‌ای برای سلامتی همراه است که هنوز در حال بررسی هستند. مطالعه‌ای که در ۲۵ ژوئن توسط دانشگاه کالیفرنیا-دیویس منتشر شد، نشان داد که ویپ‌های یک‌بار مصرف از سه برند محبوب موجود در بازار آمریکا شامل Esco Bar، Flum و ELF Bar، فلزات سمی بیشتری نسبت به سایر انواع سیگار‌های الکترونیکی و در برخی موارد، سیگار‌های سنتی آزاد می‌کنند.

طبق گزارش این دانشگاه، متخصصان «سطوح خطرناکی» از انتشار سرب، نیکل و آنتیموان را در بخار این ابزار یافتند که در برخی از دستگاه‌ها از حد مجاز خطر برای سرطان و سایر بیماری‌ها مانند آسیب عصبی و بیماری‌های تنفسی فراتر رفته است. همچنین مشخص شد که یکی از ویپ‌های مورد مطالعه در یک روز استفاده، سرب بیشتری نسبت به تقریباً ۲۰ بسته سیگار آزاد می‌کند.