اولین آمار رسمی خروج اتباع غیرمجاز از ایران
روزنو :دیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور با اشاره به اینکه موضوع خروج اتباع افغانستانی به مطالبه اصلی مردم تبدیل شده است...
خبرگزاری ایرنا: مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور با اشاره به اینکه موضوع خروج اتباع افغانستانی به مطالبه اصلی مردم تبدیل شده است و از ابتدای سال تا ششم تیرماه، ۷۱۷ هزار و ۶۵۸ نفر از سه مرز «دوغارون»، «میلَک» و مرز خراسان جنوبی از کشور خارج شده‌اند، اعلام کرد: بیش از ۸۰ درصد کسانی که اکنون در حال خروج از کشورند، خودمعرف هستند؛ یعنی داوطلبانه مراجعه کرده‌اند تا به کشورشان بازگردند.
نادر یاراحمدی دوشنبه شب در گفت‌وگوی تلویزیونی افزود: این روند همچنان ادامه دارد و برای تسهیل آن، اردوگاه‌ها و زیرساخت‌های موقت با کمک استانداری‌ها تقویت شده‌اند.
وی گفت: پیشتر به مردم قول داده بودم گزارشی درباره روند خروج اتباع افغانستانی ارائه کنم و اکنون با افتخار اعلام می‌کنم که این وعده محقق شده است؛ طبق نظرسنجی‌هایی که در چهار نقطه تهران انجام شده، موضوع خروج اتباع به خواسته نخست مردم تبدیل شده است.
یاراحمدی با بیان اینکه از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون ۷۱۷ هزار و ۶۵۸ تبعه افغانستانی از ایران خارج شده‌اند، اظهار داشت: این افراد از سه مرز اصلی دوغارون، میلک و مرز خراسان جنوبی به کشور افغانستان بازگشته‌اند. بیشترین میزان خروج از مرز دوغارون در خراسان رضوی و پس از آن میلک بوده است.
وی افزود: افرادی که به صورت غیرمجاز در کشور حضور داشتند به ویژه دارندگان برگه‌های سرشماری، تا ۱۵ تیرماه مهلت داشتند کشور را ترک کنند. این تاریخ با لحاظ شرایط تحصیلی فرزندان این خانواده‌ها انتخاب شد تا امتحانات و دریافت کارنامه‌ها به‌درستی انجام شود و خروج با کمترین آسیب و خاطره‌ای تلخ همراه نباشد.
مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور با اشاره به برخی نگرانی‌ها درباره ازدحام در اردوگاه‌های مرزی، تأکید کرد: در هفته گذشته که نقطه اوج خروج اتباع بود، تنها در یک روز بیش از ۲۹ هزار نفر از مرز دوغارون از کشور خارج شدند. طبیعی بود که زیرساخت‌های موجود پاسخگوی این حجم نباشد. با این حال، با بسیج امکانات استانی و حمایت مستقیم استانداران، سرپناه، غذای گرم و تقسیم آب در این اردوگاه‌ها به سرعت سامان یافت.
وی با اشاره به سفر اخیر خود به مرزها و مذاکرات انجام‌شده با مقامات افغانستان افزود: در سمت افغانستان نیز مشکلاتی وجود دارد که برای آن هم اعلام آمادگی کرده‌ایم. خوشبختانه گروه‌های مردمی نیز مانند ایام اربعین به کمک ما آمدند و با برپایی موکب‌هایی در سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و حتی تهران، بار سنگینی را از دوش اردوگاه‌ها برداشتند.
یاراحمدی در بخش دیگری از سخنانش به مشکلاتی اشاره کرد که اتباع در مسیر خروج با آن مواجه هستند و گفت: برخی از این افراد به علت تعطیلات یا ایام محرم موفق نشدند در موعد مقرر از کشور خارج شوند. ما به ۱۹۱ دفتر استانی خود ابلاغ کرده‌ایم تا اگر کسی مراجعه کرد و دلیل موجه داشت با او مساعدت شود تا در اولین فرصت از کشور خارج شود.
وی با اشاره به گزارش‌هایی مبنی بر مشکلات مالی یا نپرداختن حقوق و مطالبات اتباع از سوی کارفرمایان یا مالکان منازل خاطر نشان کرد: از سال گذشته اعلام کرده بودیم مدارکی که وجهه قانونی ندارند، در حال بی‌اعتبار شدن است. بنابراین انتظار داشتیم اتباع برای تسویه حساب خود اقدام کنند. با این حال اگر کسی به حقوق خود نرسیده، می‌تواند با مراجعه به دفاتر کنسولی یا حقوقی ما، یا با معرفی یک وکیل رسمی، کارهای پیگیری مطالبات خود را انجام دهد.
یاراحمدی افزود: این روند نیاز به پرداخت هزینه وکیل ندارد و ما در بسیاری از استان‌ها دفاتر مددکاری فعال کرده‌ایم تا به طور رایگان و حقوقی به مسائل اتباع رسیدگی کنند. حتی اگر فقط یک نفر باشد که به حق خود نرسیده باشد، ما وظیفه داریم به او کمک کنیم.
وی تصریح کرد: به مقامات طالبان نیز اعلام کرده‌ایم آمادگی داریم در صورت نیاز، کمیته‌های مشترک برای حل این اختلافات تشکیل دهیم و این همکاری دوطرفه را برای حفظ کرامت انسانی مهاجران ادامه خواهیم داد.
تخلف انسانی در طرح‌های بزرگ اجتناب‌ناپذیر است اما با هر مورد برخورد می‌کنیم
یاراحمدی با تأکید بر اینکه در هر طرح بزرگی که با حجم بالای نیروی انسانی همراه باشد احتمال بروز تخلف یا سهل‌انگاری وجود دارد، گفت: در اردوگاه‌ها دوربین‌های نظارتی فعال هستند و تمام رفتارها ثبت و قابل پیگیری است. اگر کسی با مراجعه‌کننده‌ای رفتار نامناسبی داشته باشد، امکان شکایت برای همه اتباع وجود دارد.
وی افزود: بیش از ۸۰ درصد کسانی که اکنون در حال خروج از کشورند، خودمعرف هستند؛ یعنی داوطلبانه مراجعه کرده‌اند تا به کشورشان بازگردند، بنابراین انگیزه‌ای برای برخورد خشن با آنان وجود ندارد. متأسفانه برخی رسانه‌های معاند که کوچک‌ترین واکنشی به قتل هزاران کودک فلسطینی نشان نمی‌دهند، امروز اشک تمساح برای مهاجران می‌ریزند.
تعامل با دولت طالبان برای تسهیل روند خروج و صدور مدارک
مدیرکل اتباع در پاسخ به پرسشی درباره تعامل ایران با دولت افغانستان گفت: ما از دولت افغانستان انتقاد کردیم که چرا برای مهاجرانی که بعد از سال ۱۴۰۰ وارد ایران شده‌اند مدرک هویتی صادر نمی‌کند. خوشبختانه امسال این دولت اقدام به صدور مدارک کرده و حتی برای تمدید یا صدور گذرنامه، مراکز جدیدی را در داخل ایران اجاره کرده‌اند.
وی افزود: دولت افغانستان همچنین پذیرفته است نمایندگانی را به مراکز بازگشت اعزام کند تا ضمن نظارت بر روند خروج، در صورت نیاز پیگیری‌های قضایی و کنسولی را نیز انجام دهند. ما شفاف و پاسخگو هستیم و چیزی برای پنهان کردن نداریم.
تضمین حقوقی اتباع در روند بازگشت؛ از رسیدگی قضایی تا بخشودگی جرایم
یاراحمدی در ادامه با تأکید بر رعایت کرامت انسانی در روند بازگشت اتباع، گفت: اگر فردی به دلیل بیماری، پرونده حقوقی یا وضعیت خاصی نتوانسته به موقع خارج شود، کمیسیون‌های پزشکی در نظر گرفته‌ایم و در مواردی مانند جریمه خروج دیرهنگام، از فراجا خواسته‌ایم که نهایت تساهل را اعمال کند.
وی افزود: هیچ روند سیستماتیکی برای تضییع حقوق مهاجران وجود ندارد و اگر هم موردی باشد، آمادگی رسیدگی داریم. دولت جمهوری اسلامی ایران خود را موظف به رعایت اصول اخلاقی و حقوقی در همه مراحل می‌داند.
برگه‌های سرشماری ملاک اصلی برای برنامه‌ریزی خروج
یاراحمدی با اشاره به اهمیت طرح سرشماری اتباع غیرمجاز گفت: از ابتدای امسال در تمام استان‌ها از افراد فاقد مجوز خواسته شد که با مراجعه به دفاتر اشتغال اتباع خارجی، اطلاعات خود را ثبت و برگه سرشماری دریافت کنند. پس از آن، زمانی برای خروجشان تعیین می‌شد تا بر اساس نوبت‌دهی و مراجعه به اردوگاه‌ها از کشور خارج شوند.
وی هشدار داد: برخی افراد بدون طی کردن این روند، به صورت ناگهانی به مراکز بازگشت مراجعه کرده‌اند که باعث ایجاد تراکم و بی‌نظمی شده است. بنابراین تنها کسانی می‌توانند با سهولت از کشور خارج شوند که طبق نوبت و ثبت‌نام قبلی مراجعه کرده باشند.
تسهیلات خروج؛ از حمل و نقل تا بدرقه مأموران
مدیرکل امور اتباع در تشریح تسهیلات فراهم‌شده برای اتباع گفت: ما وسایل حمل و نقل کافی در اختیار افراد قرار می‌دهیم. مأموران بدرقه نیز همراه آن‌ها هستند تا در صورت بروز مشکل در مسیر، حمایت‌های لازم را انجام دهند. در مقصد نیز افراد به اردوگاه یا مراکز بازگشت معرفی می‌شوند و خروج نهایی صورت می‌گیرد.
اوج خروج اتباع در بازه ۱۵ تیر؛ ازدحام با مدیریت فوق‌العاده مهار شد
یاراحمدی با اشاره به همزمانی ازدحام در اردوگاه‌ها با روزهای منتهی به ۱۵ تیر، اظهار کرد: درست است که پس از تجاوز ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی شرایط فوق‌العاده‌ای در کشور حاکم بود، اما تمامی همکاران ما در وزارت کشور در محل کار حاضر بودند و تسهیلات لازم برای خروج سریع‌تر اتباع فراهم شد.
وی گفت: افزایش دستگیری‌ها در آن روزها عمدتاً ناشی از استقرار ایست‌های بازرسی و تشدید کنترل‌های میدانی بود. افرادی که فاقد مدارک معتبر بودند سریع‌تر شناسایی و به اردوگاه‌ها هدایت شدند.»
اقامت قانونی پابرجاست؛ خدمات برای مهاجران مجاز افزایش می‌یابد
مدیرکل اتباع وزارت کشور تأکید کرد: برای اتباع افغانستانی که به‌صورت قانونی در کشور حضور دارند، هیچ تغییری در روند اقامت و خدمات ایجاد نشده است. برعکس، با خروج غیرمجازها، تسهیلات بیشتری در اختیار آن‌ها قرار گرفته است.»
وی افزود: بخش زیادی از این مهاجران دارای شغل یا دانش‌آموز هستند و طبیعی است که در برنامه‌ریزی بلندمدت ما، اشتغال به‌عنوان یکی از مبانی اقامت در نظر گرفته شود.
پایان وضعیت اضطراری؛ اقامت بر مبنای گذرنامه خواهد بود
یاراحمدی با تأکید بر تغییر نگاه جمهوری اسلامی به مدیریت مهاجرت گفت: جنگ در افغانستان از سال‌ها پیش پایان یافته و دیگر دلیلی برای تداوم شرایط فوق‌العاده وجود ندارد. ما به‌سمت مدلی می‌رویم که همه اتباع خارجی فقط با گذرنامه معتبر در کشور حضور داشته باشند.
ارتقاء فناوری برای کنترل مهاجرت؛ از شناسایی تا خدمات هدفمند
یاراحمدی در پاسخ به پرسشی درباره استفاده از فناوری‌های نوین گفت: تا زمانی که اتباع غیرمجاز در کشور حضور دارند، نمی‌توانیم ۱۰۰ درصد نظم را برقرار کنیم، اما روزبه‌روز در شناسایی و مدیریت اتباع مجاز، سامانه‌ها و بانک‌های اطلاعاتی ما در حال تکمیل است.
وی افزود: کسانی که کارت اقامت دارند، تنها در مکان‌های مشخص می‌توانند زندگی و خدمات دریافت کنند. این مسیر، کیفیت را جایگزین سرعت کرده است.
حضور غیرمجازها، چالشی برای اقتصاد، امنیت و یارانه‌ها
یاراحمدی با بیان اینکه حضور غیرمجازها در هر کشوری چالش‌آفرین است، گفت: در شرایط بحرانی، اولین انگشت اتهام به سمت مهاجران غیرقانونی می‌رود. این موضوع در عرصه امنیت، اقتصاد، اجتماع و حتی عدالت یارانه‌ای برای شهروندان ایرانی، آسیب‌زاست.
وی تأکید کرد: رئیس‌جمهور و وزیر کشور، بر ساماندهی این موضوع تأکید داشتند و امروز در دولت چهاردهم، عزم جدی برای ساماندهی و خروج غیرمجازها وجود دارد.
شناسایی، اخطار و تسهیلات برای خروج داوطلبانه
مدیرکل اتباع درباره گروه‌هایی که در هیچ‌کدام از دسته‌های قانونی یا سرشماری قرار نمی‌گیرند، گفت: کسانی که دستگیر می‌شوند، در لیست سیاه قرار می‌گیرند و امکان ورود مجدد به کشور را برای مدت طولانی از دست می‌دهند. در مقابل، کسانی که به‌صورت خودمعرف خارج می‌شوند، در آینده می‌توانند برای اخذ روادید اقدام کنند.
خروج اتباع ملموس‌تر از همیشه است؛ پاسخ به شبهات شبکه‌های اجتماعی
یاراحمدی در پاسخ به کسانی که مدعی‌اند خروج اتباع ملموس نیست» گفت: اتفاقاً امروز از ما انتقاد می‌شود که چرا این‌قدر اتباع را رد مرز می‌کنید. در مسیرهای زمینی، مردم با چشم خود خودروهای حامل اتباع را می‌بینند و تماس‌های تشکر از سوی مردم افزایش یافته است.
وی افزود: در سال‌های گذشته هم سالانه بیش از یک میلیون نفر تبعه از کشور خارج می‌شدند، اما امروز این روند رسانه‌ای شده و دشمنان از آن سوءاستفاده تبلیغاتی می‌کنند.
هشدار نسبت به فضاسازی رسانه‌های معاند؛ ایران و افغانستان سرنوشت مشترک دارند
یاراحمدی با اشاره به تلاش برخی رسانه‌های خارجی برای ایجاد جوسازی علیه سیاست‌های مهاجرتی ایران گفت: در این مدت برخی رسانه‌ها به‌شکلی هدفمند کوشیدند خروج اتباع افغانستانی از ایران را به‌صورت اغراق‌آمیز، جهت‌دار و نژادپرستانه جلوه دهند؛ در حالی که تاریخ و تجربه نشان می‌دهد مردم ایران چهار دهه است که میزبان میلیون‌ها مهاجر بوده‌اند.
وی افزود: ما با مردم افغانستان زبان مشترک، دین مشترک، مذهب مشترک و در بسیاری از مقاطع تاریخی سرنوشت مشترک داشته‌ایم. در دوران اشغال افغانستان توسط آمریکا نیز مردم و دولت ایران همواره در کنار ملت مظلوم افغانستان ایستاده‌اند.
اعتراض با ادب قابل احترام است؛ با فرافکنی رسانه‌ای برخورد می‌کنیم
مدیرکل امور اتباع تأکید کرد: ما اعتراض مردم به حضور غیرقانونی برخی مهاجران را به رسمیت می‌شناسیم، اما بیان خشونت‌بار، لحن‌های نژادپرستانه و تحریک‌آمیز مورد تأیید ما نیست. از مردم کشورمان می‌خواهیم که مانند همیشه، آگاهانه رفتار کنند و اجازه ندهند که این سال‌های پایانی حضور اتباع غیرمجاز، بهانه‌ای برای اختلاف‌افکنی شود.
وی با اشاره به رفتار برخی رسانه‌های فارسی‌زبان معاند افزود: شبکه‌هایی مانند ایران‌اینترنشنال و رسانه‌هایی که توسط منابع مالی سعودی و آمریکایی تغذیه می‌شوند، امروز به ظاهر دلسوز اتباع افغانستان شده‌اند؛ در حالی که همین کشورها در جنگ ۲۰ ساله افغانستان میلیون‌ها نفر را به خاک و خون کشیدند و امروز از رژیم کودک‌کش اسرائیل حمایت می‌کنند.
ایران نژادپرست نیست؛ میزبان میلیون‌ها مهاجر بوده‌ایم
یاراحمدی با رد ادعاهای مطرح‌شده در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر رفتار نژادپرستانه با مهاجران گفت: اگر ایران نژادپرست بود، چگونه میلیون‌ها افغانستانی را در طول دهه‌های گذشته با خدمات رایگان آموزش، بهداشت، شغل و زندگی همراهی کرده است؟
وی خطاب به مهاجران افغانستانی نیز گفت: ما نمی‌خواهیم میان ما و شما فاصله‌ای بیفتد. اگر حرف تندی در فضای مجازی زده می‌شود، آن را به پای ملت ایران نگذارید. ما همسایه‌ایم و باید سال‌ها کنار هم زندگی کنیم. امروز بیش از همیشه باید هوشیار باشیم که دشمن به اختلافات ما دامن نزند.
یاراحمدی در پایان گفت‌وگو با اشاره به هدف‌گذاری وزارت کشور برای ساماندهی جمعیت اتباع خارجی گفت: تجربه جهانی نشان می‌دهد حداکثر سه درصد جمعیت هر کشور می‌تواند پذیرای مهاجران باشد. با فرض جمعیت ۹۰ میلیونی ایران در سال آینده، این رقم حدود سه میلیون نفر است. اکنون بیش از ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار مهاجر در کشور حضور دارند که باید به‌تدریج این رقم به سقف استاندارد کاهش یابد.
وی افزود: تا این لحظه بیش از ۷۱۷ هزار نفر از اتباع افغانستانی از کشور خارج شده‌اند. ما متعهدیم در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، وضعیت دو میلیون و ۳۳ هزار نفری را که برگه سرشماری دارند، تعیین تکلیف کنیم. این روند با قدرت ادامه دارد و هیچ توقفی نخواهد داشت.
وی تأکید کرد: ایران چهار دهه میزبان مردم افغانستان بوده و امروز هم خروج مهاجران غیرمجاز را با رعایت کامل کرامت انسانی، اصول حقوقی و همراهی دستگاه‌ها پیش می‌برد. ما برای گزارش‌دادن از این روند آماده‌ایم.
