آینده نپال به دست یک رپر ۳۵ ساله سپرده خواهد شد؟
روزنو :وقتی هفته گذشته نپال پلتفرم‌های اصلی شبکه‌های اجتماعی، از جمله فیس‌بوک و اینستاگرام را به دلیل موج اخبار جعلی ممنوع کرد، بسیاری این اقدام را تلاشی برای ساکت کردن جنبش آنلاین رو به رشد ضدفساد خود تلقی کردند.
این ممنوعیت به جای خاموش کردن صدای معترضان، آنها را به استفاده از برنامه‌های همچنان در دسترس مانند وایبر و تیک‌تاک سوق داد تا هزاران نفر را برای اعتراضات خیابانی بسیج کنند. این اعتراضات که به مرگ دست‌کم ۱۹ معترض منجر شد، در نهایت روز سه‌شنبه ک. پ. شارما اولی، نخست‌وزیر نپال، را مجبور به استعفا کرد.
این موفقیت ۱۳ ماه پس از اعتراضات مشابه در بنگلادش رخ داد که شیخ حسینه، نخست‌وزیر این کشور را مجبور به کناره‌گیری کرد. ساندیپ، یک اینفلوئنسر شبکه‌های اجتماعی ۳۱ ساله که تنها با یک نام شناخته می‌شود و در منطقه لالیت‌پور نزدیک پایتخت زندگی می‌کند، گفت که او چندین فراخوان آنلاین، برخی با استفاده از VPN برای منتشر کرده بود، اما انتظار نداشت این تعداد از مردم به خیابان‌های کاتماندو و دیگر مناطق نپال سرازیر شوند. او گفت: «هر شهروند نپال از دولت فاسد این کشور خسته شده بود. خشم علیه این دولت ماه‌ها در حال جوشیدن بود، اما فراخوان برای این اعتراض بسیار خودجوش بود.»
چالش‌های حکومتی و نابرابری اقتصادی
سازمان شفافیت بین‌الملل، نپال را در شاخص ادراک فساد در رتبه ۱۰۷ از ۱۸۰ کشور قرار داده است. فعالان جوان اظهار داشتند که ناامیدی به واسطه نابرابری و کمبود فرصت‌های شغلی نیز در این اعتراضات نقش داشته است. بر اساس گزارش بانک جهانی، بیش از ۲۰ درصد از ۳۰ میلیون نفر جمعیت نپال در فقر زندگی می‌کنند، در حالی که نرخ بیکاری در میان افراد ۱۵ تا ۲۴ ساله در سال‌های ۲۰۲۲-۲۳ بیش از ۲۲ درصد بوده است. همچنین، ۱۰ درصد ثروتمندترین افراد بیش از سه برابر درآمد ۴۰ درصد فقیرترین افراد را به دست می‌آورند که نشان‌دهنده شکاف عمیق اقتصادی است.
اعتراضاتی که به خون کشید
اعتراضات علیه کشته شدن ۱۹ نفر در روز دوشنبه پس از اعتراضات ضدفساد در کاتماندو، در مجتمع اداری سینگ‌ها دوربار، که دفتر نخست‌وزیر و سایر وزارتخانه‌ها را در خود جای داده، برپا شد. این اعتراضات پس از ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی آغاز شد و بعداً این ممنوعیت لغو گردید. گوراو نپونه، یک جوان ۳۴ ساله از کاتماندو که برخی از اعتراضات را رهبری می‌کرد، گفت که جوانان سه ماه بود که کمپین آنلاینی را برای مقایسه زندگی وزرا و خانواده‌هایشان با زندگی مردم عادی اجرا می‌کردند. او افزود: «جوانان علیه فساد هستند، اما دولت به خشونت متوسل شد و سعی کرد این جنبش را ساکت کند. ما مدام از مردم خود خواستیم که به خشونت یا آتش‌سوزی دست نزنند. اکنون ما دولتی می‌خواهیم که مستقل فکر کند، عاری از فساد باشد و تحت نفوذ هیچ یک از همسایگان قرار نگیرد.» (هند و چین به طور گسترده به عنوان رقبای تأثیرگذار در نپال شناخته می‌شوند.)
ظهور یک رهبر جدید: بالندرا شاه
در نپال، یکی از گزینه‌های محبوب معترضان برای جایگزینی اولی، بالندرا شاه ۳۵ ساله است که پیش‌تر رپر و آهنگساز بود و از سال ۲۰۲۲ پس از کمپینی برای پاکسازی خیابان‌ها و آبراه‌های شهر، شهردار کاتماندو شده است. بیمال پوخرل در پاسخ به پستی از شاه در پلتفرم X نوشت: «ما مشتاقانه منتظر رهبری شما در سیاست نپال هستیم. شما آخرین امید برای ملت ما هستید. لطفاً... قدم جلو بگذارید تا به عنوان نخست‌وزیر، نپال را به سوی آینده‌ای روشن‌تر هدایت کنید.» پس از مرگ معترضان در روز دوشنبه، شاه، نخست‌وزیر اولی را «تروریست» خواند که «درد از دست دادن فرزند» را درک نمی‌کند. روز سه‌شنبه، پس از استعفای اولی، او از نزدیک به ۷۸۴،۰۰۰ دنبال‌کننده خود در اینستاگرام خواست که آرامش خود را حفظ کنند و نوشت: «عزیزان نسل Z، استعفای آزاردهندگان شما در سیاست فرا رسیده است! حالا لطفاً صبور باشید. شما و ما اکنون باید خویشتن‌دار باشیم! اکنون نسل شما باید کشور را هدایت کند! آماده باشید!»
