آغاز هفته مد تهران در اوج مناقشه حجاب
روزنو :هفته مد تهران در حالی آغاز شده که موضوع پوشش در جامعه به یکی از پرمناقشه‌ترین مسائل فرهنگی تبدیل شده است. در شرایطی که شعار رسمی بر «هویت ملی» تأکید دارد، واقعیت خیابان‌ها چیز دیگری می‌گوید.
رویداد۲۴| تهران از امروز میزبان هفته دیزاین است؛ رویدادی که برای نخستین بار بخش «مد و پوشاک» را به‌صورت رسمی برگزار می‌کند. برگزارکنندگان می‌گویند هدفشان پیوند طراحی، صنعت و هویت ملی است؛ شعاری زیبا که در عمل، پرسش‌های جدی‌تری را پیش رو می‌گذارد. در جامعه‌ای که پوشش به مسئله‌ای سیاسی، فرهنگی و حتی امنیتی تبدیل شده، «هفته مد تهران» دقیقاً قرار است با کدام بخش از واقعیت اجتماعی گفت‌و‌گو کند؟
وقتی مد به مسئله‌ای اجتماعی تبدیل می‌شود
در کشور‌های دیگر، هفته‌های مد فرصتی‌اند برای معرفی طراحان، برند‌ها و روایت تازه‌ای از سبک زندگی. اما در ایران، پوشش سال‌هاست فقط یک انتخاب شخصی نیست؛ بلکه میدان مناقشه‌ای است میان مردم و سیاست‌گذاران.
از همین رو، برگزاری «هفته مد» در تهران بیش از آنکه یک اتفاق صرفاً هنری یا صنعتی باشد، نشانه‌ای از تلاش برای بازتعریف رابطه جامعه با بدن، هویت و قانون است.
شاهین فاطمی، رئیس بخش مد و پوشاک این رویداد، می‌گوید: «در پوشش ما نیمه‌ایرانی و نیمه‌غربی عمل شده و تصویر یکپارچه از هویت ایرانی وجود ندارد.».
اما واقعیت این است که نبود «تصویر یکپارچه» بیش از آنکه مسئله فرم باشد، مسئله‌ی آزادی و اختیار است؛ موضوعی که نسل جوان هر روز آن را در خیابان تجربه می‌کند.
نمایش یا گفت‌و‌گو؟
در ساختار هفته دیزاین تهران، سه محور اصلی تعریف شده: متریال و پارچه، تجربه‌ی دیداری و حسی، و محصولات نهایی. برگزارکنندگان وعده داده‌اند نمایشگاه را «تجربه‌محور» برگزار کنند.
با این حال، پرسش اساسی این است که چند درصد از این تجربه‌ها با زندگی روزمره‌ی مردم ارتباط دارد؟ در کشوری که تا چند سال پیشه مانکن‌ها را از پشت ویترین برمی‌داشتند، مغازه‌ها را به خاطر مانتو جلو باز می‌بستند، یا یک برنامه ساده مثل نمایش لباس در بازار تهران جنجال به پا می‌کند؛ هفته مد چه تناسبی با وقعیات جامعه دارد؟
مد، قدرت نرم و سیاست پوشش
از زاویه‌ای دیگر، «هفته مد تهران» را می‌توان تلاشی فرهنگی برای بازتعریف پوشش در چارچوب رسمی دانست؛ نوعی سیاست نرم که می‌خواهد از مسیر طراحی و خلاقیت، تصویری از «هویت بومی» ارائه دهد.
اما تضاد آشکار میان شعار و واقعیت انکارناپذیر است. وقتی هنوز درباره‌ی حجاب، نوع پوشش، و حتی رنگ لباس محدودیت و برخورد وجود دارد، تا چه حد می‌توان از آزادی طراحی، نوآوری و بیان فردی سخن گفت؟
برخلاف هفته‌های مد در میلان، توکیو یا سئول که مد را موتور اقتصادی و فرهنگی می‌دانند، در تهران هنوز «مد» بیش از آنکه صنعت باشد، یک تجربه نمادین است؛ در بهترین حالت، گفت‌وگویی میان هنرمندان، نه میان جامعه و قدرت.
فرصت یا ویترین؟
با وجود همه‌ی این تناقض‌ها، هفته دیزاین تهران فرصتی است برای آزمون. اگر برگزارکنندگان بتوانند با نسل جوان و دغدغه‌های واقعی‌اش وارد گفت‌و‌گو شوند — از مسئله بدن و هویت گرفته تا خلاقیت و اختیار — شاید این هفته به چیزی فراتر از یک نمایشگاه تبدیل شود: به نقطه‌ی آغاز درکی تازه از «مد ایرانی».
اما اگر قرار باشد همه چیز در حد شعار و ویترین باقی بماند، این هفته هم مانند بسیاری از برنامه‌های مشابه، تنها تصویری زیبا از تناقض‌های حل‌نشده‌ی جامعه ما خواهد بود.
