سه نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه چه کسانی هستند؟

روز یک شنبه(19 مردادماه) ترکیه شاهد انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود.انتخاباتی که در آن شهروندان ترکیه برای اولین بار رئیس جمهور خود را با رای مستقیم انتخاب می کنند. این تغییر،نوع رژیم سیاسی ترکیه را از پارلمانی به چیزی شبیه نظام سیاسی ایران یعنی نیمه ریاستی-نیمه پارلمانی تبدیل می کند. دوازده سال است که حزب عدالت و توسعه ی آقای اردوغان لقب همیشه پیروز را در صحنه ی انتخاباتی ترکیه بدست آورده است. لقبی که سال گذشته با پیروزی چشم گیر حزب عدالت و توسعه در انتخابات شهرداری ها برای این جریان بیش از پیش تثبیت شد. حالا تنها  یک روز مانده به انتخاباتی که نظرسنجی ها در آن پیروزی مجدد نامزد حزب عدالت و توسعه یعنی رجب طیب اردوغان را بیان می کنند.نگاهی می اندازیم به سوابق سه نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه.

رجب طیب اردوغان

سریال پیروزی های رجب از سال دو هزار و سه شروع شد. روزهایی که جهان به تصویر یک ترکیه ی بی ثبات و لائیک عادت کرده بود. رجب طیب اردوغان این تصویر را تغییر داد.

اردوغان شصت ساله، متولد 26 فوریه ی 1954 در استانبول است.اصالت آقای اردوغان به گرجستان می رسد.خانواده ی او از اهالی باتومی گرجستان بودند و از آنجا  به ریزه شما ترکیه مهاجرت کردند.در این شهر بود که پدر آقای اردوغان به عضویت گارد ساحلی ترکیه در آمد.در سیزده سالگی او به همراه خانواده اش راهی استانبول شد.رجب آن روزها برای کسب درآمد درکنار خیابان لیموناد و نان کنجد می فروخت. اردوغان بعدها توانست فارغ التحصیل رشته ی مدیریت بازرگانی از دانشگاه مرمره شود. او با عضویت در انجمن ملی دانشجویان قدم به عرصه ی سیاست گذاشت.تشکلی که یک گروه ضد کمونیستی بود.اما این نام اربکان نخست وزیر اسیق ترکیه  بود که اردوغان را بیشتر تشنه ی سیاست می ساخت. اربکان با حزب رفاه آن روزها جریان نوگرای اسلامی را نماینده گی می کرد. با توجه به رشد اردوغان در یک خانواده مذهبی این امر می توانست برای او جذابیتی دو چندان داشته باشد.هرچند اربکان بعدها در رابطه با شاگرد قدیمیش گفته بود:

"من از کردار و رفتار اردوغان و مسیرى که در آن حرکت مى کند، راضى نیستم. ما از او گله داریم، زیرا ملت ترک را به سوى مشکلات بزرگ سوق مى دهد. ما از وابستگى او به صهیونیست ها و مشارکت او با آنان در برخى برنامه ها ناراضى هستیم. چرا طیب اردوغان نظامیان ترکیه را در چارچوب نیروهاى سازمان ملل متحد به لبنان مى فرستد تا حزب الله را خلع سلاح کنند؟"

پس از کودتای سال 1980 در ترکیه.حزب رفاه اربکان منحل شد. اردوغان نیز در سال1982 به خدمت سربازی رفت. او پس از چندسال  ناکامی در 1991 از شهر استانبول راهی پارلمان شد. تا راه برای کسب مقام شهرداری این شهر برای او باز شود. در انتخابات محلی 24 مارس 1994 اردوغان توانست بر صندلی شهرداری تکیه زند. امری که تا سال 1998  ادامه یافت. تلاش های او  برای حل مشکل آب،گسترش حمل و نقل عمومی و دیگر طرح های رفاهی از اردوغان چهره ای کارآمد ساخت.

اردوغان از 24 مارس 1999 تا 27 جولای همان سال را در زندان گذراند.زندانی که آخرین شکست او در عرصه ی داخلی ترکیه تا امروز بود.در سال 2003 حزب اردوغان توانست اکثریت آراء را بدست آورد و اردوغان را به عنوان نخست وزیر ترکیه معرفی کند.رجب طیب اردوغان در این سالها توانسته است تا با ایجاد ثبات و رشد اقتصادی در میان مردم ترکیه محبوبیت زیادی بدست آورد. هرچند اردوغان در زمینه ی سیاست خارجی بیشتر شبیه به یک ورشکسته می ماند. امری که با توجه به حضور یک میلیون پناهجوی سوری این روزها انتقادات فراوانی را از او  درمیان مردم ترکیه مظرح کرده است.

نظر سنجی های صورت گرفته نشان می دهد که 90 درصد آرای حزب عدالت و توسعه در انتخابات شهرداری ها در این مرحله نیز به نام اردوغان نوشته خواهند شد.که با توجه به پیروزی چشم گیر این حزب در انتخابات شهرداری ها شانس را برای کاندیدای منتخبش نیز افزایش می دهد

اکمل الدین احسان اغلو

آقای اغلو را در مقایسه با اردوغان یا حتی سوابق آکادمیک خودش به سختی می توان سیاستمدار خواند. مردی که مسلط به پنج زبان ترکی،عربی،انگلیسی،فرانسوی و فارسی می باشد. آقای اوغلو نامزد ده حزب اپوزیسیون دولت اردوغان است. حزب جمهوری خواه خلق بزرگ ترین حزب حامی آقای اغلوست.اکمل الدین  26 دسامبر سال 1943 در قاهره متولد شد.و تحصیلات خود را در دانشگاه عین شمس همین شهر ادامه داد. او مدرک دکترای خود را در سال 1974 از دانشگاه آنکارا دریافت کرد. آقای اغلو رئیس موسسه تاریخ علم در دانشگاه استانبول و رئیس جمعیت تاریخ علوم ترکیه است.بین سالهای 2001 تا 2005 ریاست اتحادیه ی بین المللی تاریخ علوم و فلسفه نیز یکی دیگر از ده ها عنوان علمی اوست.تنها مسئولیت مهم سیاسی اغلو ریاست سازمان همکاری های اسلامی بین سال های 2005 تا 2013 بود.علاوه بر این  آقای اغلو عضو هیئت علمی دانشگاه های گوناگون و تحریریه ی نشریات معتبری در مصر،فرانسه،آلمان،اردن،عربستان ،اسپانیا،تونس،ترکیه،امارات و آمریکا می باشد

براساس نظرسنجی های انجام گرفته اکمل الدین احسان اغلو در بهترین شرایط حداکثر می تواند 40درصد آراء را بدست بیاورد.

صلاح الدین دمیرتاش

کاندیدای کردهای ترکیه در این انتخابات صلاح الدین دمیرتاش کاندیدای حزب صلح و دمکراسی ترکیه است. مردی که شاید حضورش در مرحله ی اول تا حدی به ضرر اردوغان باشد. اما در صورت دو مرحله ای شدن انتخابات و عدم حضور او در مرحله ی دوم این اردوغان است که می تواند رای کردها را بدست بیاورد.

برخی از تحلیل گران معتقدند دمیرتاش نقش جلال طالبانی را در ترکیه بازی می کند. نقشی که مام جلال را در عین دفاع از حقوق کردهای عراق به تمامیت ارضی این کشور نیز متعهد می گرداند.

صلاح الدین میرتاش متولد 1973 در شهر پالو از توابع استان الازیغ ترکیه است.با این حساب می توان او را جوان ترین نامزد انتخابات ترکیه قلمداد کرد.دمیرتاش چهل و یک ساله فارغ التحصیل دانشکده حقوق دانشگاه آنکارا است.او از اعضای حزب دموکراتیک مردم ترکیه بود.اما در سال 2009 زمانی که دادگاه حکم به انحلال آن داد.حزب صلح و دموکراسی را پدید آورد.

دمیرتاش به عنوان رهبر حزب صلح و دموکراسی توانست به عنوان نماینده منطقه حکاری به پارلمان ترکیه راه پیدا کند.

نظرسنجی ها هیچ شانسی  را برای پیروزی دمیرتاش قائل نیستند. احتمالا هدف اصلی آقای دمیرتاش از نامزدی در این انتخابات استفاده از فضای تبلیغاتی برای بیان اندیشه ها و مطالبات جریانات کرد هم پیمان اوست.

حالا باید دید آیا اردوغان فردا سیزدهمین پیروزی حزب خود را جشن می گیرد یا عدد سیزده برای حزب عدالت و توسعه نحس خواهد بود.نحسی که با توجه به نظر سنجی ها احتمالا بیشتر برای رقبای آقای اردوغان صدق خواهد کرد!