اگر مورد ظلم واقع شویم، این لزوماً به معنای حق‌بودن ما از همه جهات نیست!
روزنو :آیت‌الله سید عباس قائم‌مقامی استاد حوزه و دانشگاه اعتراف به اشتباهات و جبران آنها را بر همگان واجب دانست و گفت: ولی این امر در درجه اول برای مسئولین و کسانی که زمام امور را در دست دارند و تصمیماتشان در زندگی مردم تاثیرگذار است، ضرورت دارد.
آیت‌الله سید عباس قائم‌مقامی با اشاره به تجاوز اخیر دشمن اظهار کرد: اگر مورد ظلم یا شرارت فرد یا گروهی واقع شویم، این لزوماً به معنای حق‌بودن ما از همه جهات نیست؛ بلکه ما و مسئولان ما نیز باید در عملکرد خود بررسی و به خطا و اشتباهاتمان اعتراف و از آنها استغفار کنیم.
به گزارش روز نو، استاد حوزه و دانشگاه اعتراف به اشتباهات و جبران آنها را بر همگان واجب دانست و گفت: ولی این امر در درجه اول برای مسئولین و کسانی که زمام امور را در دست دارند و تصمیماتشان در زندگی مردم تاثیرگذار است، ضرورت دارد.
وی در سخنانی با موضوع «الهیات استعلایی» اظهار کرد: از منظر توحیدی، اتفاقاتی مانند جنگ و ابتلائات گوناگون که در زندگی و امر فراگیر اجتماعی رخ می‌دهد بی‌دلیل و تصادفی نیست و یکی از ویژگی‌های ایمان توحیدی، سنت‌شناسی؛ یعنی شناخت قوانین الهی حاکم بر خلقت است؛ اما نه تنها عموم مؤمنان این سنت‌ها را نمی‌شناسند، بلکه بعضا روحانیون و مبلغان دینی نیز یا خود با این سنت‌ها آشنا نیستند یا تلاشی برای تبیین آنها برای مخاطبان نمی‌کنند.
مظلوم واقع شدن، دلیلی بر حق مطلق بودن نیست!
آیت‌الله قائم مقامی افزود: اگر مورد ظلم یا شرارت فرد یا گروهی واقع شویم، این لزوماً به معنای حق‌بودن ما از همه جهات نیست؛ به تعبیر دیگر، از مظلوم بودن نمی‌توان نتیجه گرفت هر آنچه انجام داده‌ایم، درست و برحق است. چه‌بسا خداوند با تدبیر خود، از طریق ظلم یک ظالم، فرد یا گروهی را متنبه و به اشتباه‌شان آگاه می‌کند. در چنین شرایطی، ضمن مقابله جدی و مؤثر با ظلم، باید از منظر الهیات توحیدی به ریشه‌یابی علل وقوع آن پرداخته و در رفتار خودمان دنبال علت آن باشیم. شاید منشأ آن، ظلم‌هایی بوده که ما نیز بر دیگران روا داشته‌ایم.
خودحق‌پنداری: آفت بزرگ دینداران
به گفته این استاد حوزه و دانشگاه، متأسفانه ما معمولاً به جای متنبه شدن، رخداد‌ها را ناشی از مؤمن بودن خود و امتحان الهی می‌دانیم و این توهم را داریم که این ابتلائات تأییدی بر حق‌بودن و عامل ارتقای درجات ماست. این طرز نگاه، به خودبرگزیدگی منتهی می‌شود؛ در حالی که در منطق توحیدی، مؤمن در هر ابتلائی، ضمن تلاش برای رفع آن، به خودانتقادی و ریشه‌یابی درونی نیز می‌پردازد و، چون در نظام تدبیر الهی، هیچ سیلی خوردنی، بی حساب نیست، دنبال ریشه آن در عملکرد خود می‌گردد.
وی با نقل قولی از مرحوم آیت‌الله شاه‌آبادی مبنی بر این که «شیطان سگ دست‌آموز خداوند است» افزود: با این که شیطان نماد شرّ مطلق است، فقط به کسانی حمله می‌کند که صاحبش فرمان می‌دهد و او نیز در چارچوب نظام کلی تدبیر الهی چنین نقشی را بازی می‌کند. در همین راستا گاهی ظلم و شرارت یک ظالم، در عین حال که مستحق انتقام و مقابله است و بابت آن، چه در این دنیا و چه در رستاخیز کیفر خواهد دید، ولی از سوی دیگر بسا وسیله‌ای است برای تنبه و گوشمالی طرفی که اکنون توسط او مورد ظلم قرار گرفته است. حتی طبق آیه وَکَذَٰلِکَ نُوَلِّی بَعْضَ الظَّالِمِینَ بَعْضًا بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿١٢٩﴾/ انعام، در نظام تدبیر الهی، گاهی هر دو طرف ظالمند و ظلم یک طرف پاسخی است به ظلمی که طرف دوم پیشتر بر طرف سومی روا داشته بود.
این استاد حوزه و دانشگاه، بزرگترین آفت و ریشه اکثر مشکلات انسان‌ها، مخصوصا دینداران را خود-حق‌پنداری خواند و افزود: از این ابتلائات باید درس بگیریم و اولین قدم آن است که بی رحمانه خودانتقادی داشته باشیم و راه آن هم نقادی و اعتراف و پذیرش خطاهاست و این هم صرفا با العفو، العفو گفتن در نیمه شب حاصل نمی‌شود! بلکه وقتی حاصل می‌شود که در نسبت با صاحبان حق، اشتباهات خود را بپذیریم و صریحا و عملا اعلام کنیم اشتباه کردیم و درصدد جبران برآییم.
ضرورت استغفار عملی برای همگان بویژه مسئولین
وی تاکید کرد: اعتراف به اشتباهات و جبران آنها بر همگان واجب است، ولی این امر در درجه اول برای مسئولین و کسانی که زمام امور را در دست دارند و تصمیماتشان در زندگی مردم تاثیرگذار است، ضرورت دارد. متأسفانه هیچ گاه ندیدیم مقام مسؤولی به خطای خود اعتراف و پوزش بخواهد. در حالی که چنین اعترافی منشا برکت و جلب رحمت الهی می‌شود و نباید به بهانه شرایط اضطراری و "مقطع حساس کنونی" این اعتراف پربرکت را به تاخیر انداخت. در حالی که اساسا، چون اشتباهات را نپذیرفتیم و اعتراف نکردیم، به این ابتلائات رسیدیم.
ضرورت اعتراف علنی به اشتباهات
قائم مقامی افزود: اعتراف به خطا و اشتباهاتی که در نسبت با مردم رخ داده‌اند، اگر در خفا و بین خود و خدا باشد، هیچ تاثیری ندارد لذا خداوند خطای یونس (ع) را در ترک قومش، بر سرِ دست می‌گیرد و تا ابد آن را علنی نگه می‌دارد تا همگان بدانند که هیچ کس، حتی پیامبر خدا هم گریزی از سنت‌های الهی ندارد.
وی عاطفه‌ورزی مردم با یکدیگر در روز‌های اخیر علی رغم شکاف‌های اجتماعی و فاصله ایجادشده میان بخش بزرگی از آنان با حکومت را بسیار امید آفرین خواند که ان شاءالله می‌تواند منشا جلب رحمت الهی شود.
