در روزنو بخوانید
جنگل لفور؛ میراث سبز هیرکانی و بهشت گردشگری مازندران
روزنو :هدی کاشانیان: جنگل لفور یکی از زیباترین و شناخته‌شده‌ترین مناطق جنگلی در استان مازندران است که بخشی از میراث طبیعی جنگل‌های کهنسال هیرکانی به شمار می‌رود. این جنگل با طبیعت بکر و سرسبز خود، یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری برای طبیعت‌دوستان است.
موقعیت جغرافیایی و اهمیت طبیعی
جنگل لفور در بخش سوادکوه شمالی استان مازندران و در محدوده روستاهای اطراف شیرگاه واقع شده است. این جنگل بخشی از جنگل‌های هیرکانی با قدمتی بیش از ۴۰ میلیون سال محسوب می‌شود و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی شمال ایران شناخته می‌شود. موقعیت جغرافیایی آن، در کنار رشته‌کوه البرز و نزدیکی به رودخانه‌ها و سد لفور، سبب شده است که این منطقه از نظر منابع آبی، پوشش گیاهی و تنوع جانوری اهمیت ویژه‌ای داشته باشد. جنگل لَفو‌ر علاوه بر نقشی که در حفظ خاک، ذخیره آب‌های زیرزمینی و تعدیل آب‌وهوا دارد، یکی از ارزشمندترین میراث‌های طبیعی ایران برای گردشگری و پژوهش‌های زیست‌محیطی نیز به شمار می‌رود.
تنوع زیستی جنگل
- گونه‌های درختی: افرا، بلوط، توسکا، ممرز و شمشاد
- جانوران شاخص: شوکا، خرس قهوه‌ای، شغال و پرندگان کمیاب
- گیاهان دارویی و بومی: گیاهان دارویی و بومی با ارزش اقتصادی و درمانی
جاذبه‌های گردشگری طبیعی
جنگل لفور سرشار از جاذبه‌های گردشگری طبیعی است که هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. وجود آبشارهای پلکانی و خزه‌ای، رودخانه‌های پرآب و زلال، و دریاچه‌های کوچک و دلنشین، چشم‌اندازهایی بی‌نظیر برای علاقه‌مندان به طبیعت فراهم می‌آورد. سد لَفو‌ر نیز یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این منطقه است که علاوه بر کارکرد تأمین آب، به مکانی محبوب برای گردشگری آبی و عکاسی تبدیل شده است.
مسیرهای پیاده‌روی جنگلی، هوای پاک و سکوت عمیق جنگل، تجربه‌ای منحصربهفرد از آرامش را برای طبیعت‌دوستان رقم می‌زند. همچنین، روستاهای بومی اطراف با معماری سنتی و فرهنگ مهمان‌نواز مردم منطقه، فرصت آشنایی با سبک زندگی محلی و لذت بردن از غذاهای سنتی مازندرانی را برای گردشگران فراهم می‌کنند.
تهدیدها و چالش‌های محیط‌زیستی
جنگل لفور همان‌قدر که زیبا و ارزشمند است، با تهدیدها و چالش‌های محیط‌زیستی جدی نیز روبه‌رو می‌باشد. یکی از مهم‌ترین مشکلات، بهره‌برداری غیرمجاز از درختان و قاچاق چوب است که به تخریب پوشش جنگلی و کاهش تنوع گیاهی منجر می‌شود. از سوی دیگر، گسترش گردشگری بی‌رویه بدون ایجاد زیرساخت‌های مناسب باعث افزایش حجم زباله، آلودگی منابع آبی و فرسایش خاک شده است.
تغییر کاربری زمین‌ها برای ساخت‌وساز یا فعالیت‌های کشاورزی نیز تهدیدی جدی برای یکپارچگی این جنگل‌ها به شمار می‌رود. علاوه بر این، آتش‌سوزی‌های فصلی که گاه به دلیل بی‌احتیاطی انسان رخ می‌دهد، می‌تواند بخش‌های وسیعی از جنگل را نابود کند. در نهایت، کاهش تنوع زیستی و فشارهای ناشی از تغییرات اقلیمی، آینده این میراث طبیعی هیرکانی را با خطر مواجه ساخته است.
نقش جنگل لفور در توسعه پایدار
جنگل لفور نقشی کلیدی در تحقق توسعه پایدار ایفا می‌کند، چراکه همزمان با حفظ اکوسیستم طبیعی، زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی متعددی را برای جوامع محلی و کشور فراهم می‌آورد. این جنگل با پوشش گیاهی انبوه خود به حفظ خاک، کنترل سیلاب‌ها و ذخیره منابع آبی کمک می‌کند و از این طریق ضامن پایداری محیط‌زیست منطقه است.
از سوی دیگر، ظرفیت‌های بالای آن در حوزه اکوتوریسم و گردشگری طبیعی می‌تواند به منبع درآمدی پایدار برای مردم محلی تبدیل شود، به شرطی که بهره‌برداری از آن همراه با مدیریت صحیح و رعایت موازین زیست‌محیطی باشد. همچنین، جنگل لَفو‌ر بستر مناسبی برای آموزش و پژوهش‌های علمی در حوزه‌های محیط‌زیست، تنوع زیستی و تغییرات اقلیمی است.
در نتیجه، این جنگل به‌عنوان میراثی ارزشمند، هم در حفظ محیط‌زیست و هم در تقویت اقتصاد محلی و ملی نقشی دوگانه دارد و الگویی روشن از پیوند میان حفاظت از طبیعت و توسعه پایدار محسوب می‌شود.
جای دیدنی جنگل لفور
جنگل لفور مجموعه‌ای از جاذبه‌های طبیعی و بکر دارد که هر کدام به‌تنهایی می‌توانند مقصدی برای گردشگران باشند. برخی از دیدنی‌ترین مکان‌های این جنگل عبارتند از:
· سد لفور
سد لفور که بر روی رودخانه بابل‌رود ساخته شده، یکی از مشهورترین جاذبه‌های منطقه است. این سد علاوه بر نقش مهمش در تأمین آب کشاورزی، فضایی چشم‌نواز برای گردشگران به وجود آورده است. دریاچه پشت سد، همچون آینه‌ای وسیع در دل جنگل، چشم‌اندازی بسیار زیبا به اطراف بخشیده و امکان قایق‌سواری، عکاسی و پیک‌نیک در کنار آن وجود دارد. ترکیب سد، جنگل و کوه‌های اطراف، تصویری کم‌نظیر از طبیعت بکر شمال ایران را خلق می‌کند.
· آبشارهای خزه‌ای و پلکانی
یکی از جذاب‌ترین دیدنی‌های جنگل لَفو‌ر، آبشارهای کوچک و بزرگ آن هستند که در دل درختان سرسبز جریان دارند. این آبشارها در مسیرهای جنگلی پراکنده‌اند و برخی از آنها به‌دلیل ریزش آب بر روی سنگ‌ها و پوشش خزه‌ای، جلوه‌ای بسیار تماشایی دارند. صدای دلنشین ریزش آب در میان سکوت جنگل، فضایی آرام‌بخش برای گردشگران فراهم می‌آورد. این آبشارها مقصد محبوب علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و کوهنوردی هستند.
· رودخانه بابل‌رود
بابل‌رود به‌عنوان یکی از پرآب‌ترین رودخانه‌های منطقه، از میان جنگل لَفو‌ر عبور می‌کند و حیات جنگل و روستاهای اطراف را تأمین می‌نماید. حاشیه این رودخانه مکان مناسبی برای استراحت، برپایی کمپ، یا حتی شنا در بخش‌هایی امن از رودخانه است. صدای جریان آب در میان درختان و خنکای هوا در تابستان، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای مسافران رقم می‌زند.
· دریاچه‌های طبیعی و مخفی
در دل جنگل‌های انبوه لَفو‌ر، دریاچه‌های کوچکی وجود دارند که همچون جواهرات پنهان، با سکوت و آرامش خود، فضایی متفاوت برای گردشگران ایجاد می‌کنند. دسترسی به برخی از این دریاچه‌ها نیازمند پیمایش مسیرهای پیاده‌روی جنگلی است که همین موضوع بر جذابیت و ماجراجویی سفر می‌افزاید. انعکاس درختان بر سطح این دریاچه‌ها تصویری خیال‌انگیز و آرام‌بخش را پدید می‌آورد.
· روستاهای اطراف جنگل
یکی از ویژگی‌های منحصربهفرد سفر به لَفو‌ر، امکان بازدید از روستاهای سنتی اطراف جنگل است. روستاهایی چون پالند، کارکم، لفو‌رکلا و سنگ‌تراشان با خانه‌های قدیمی چوبی و مردمانی مهمان‌نواز، تجربه‌ای فرهنگی و اجتماعی متفاوت در کنار جاذبه‌های طبیعی ارائه می‌دهند. گردشگران می‌توانند در این روستاها از غذاهای محلی مازندرانی مانند باقلا قاتق، ماهی دودی و نان‌های محلی لذت ببرند و با آداب‌ورسوم مردم منطقه آشنا شوند.
